Mijn vader was schieman (ook wel scheepstuiger, takelaar) van beroep; al het touw-, tuig- en takelwerk aan boord van een schip kende hij van haver tot gort. Dat vak was zijn absolute passie, en op de Rijkswerf schopte hij het tot verantwoordelijke van drie afdelingen: de takelaars, isoleerders en de zeilmakerij.
De schiemannen van deze wereld hebben altijd hun kunde en passie gelegd in hun werk, in allerlei voorwerpen, maar in één voorwerp in het bijzonder: het allemansend.
Dit is wat wikipedia erover zegt:
Een allemansend of allemanseind is een rijkelijk versierd stuk touw dat bevestigd is aan de klepel van een scheepsbel of luidklok. Het allemansend wordt gebruikt om de bel handmatig te luiden.
Van oorsprong is het het resultaat van wedstrijdjes tussen schiemannen, om te zien wie de mooiste versieringen (bijvoorbeeld kardeelknopen) op een stukje touw konden aanbrengen. Die eindjes kregen vervolgens ook praktische toepassingen, zoals aan de scheepsbel of puur decoratief.
Een omstreden theorie is dat het een stuk touw zou zijn met daaraan een kwast dat vroeger, rond de Gouden Eeuw, toen toiletpapier nog niet bestond, gebruikt werd op boten voor de persoonlijke hygiëne. Na het poepen gebruikte men het allemansend om de billen schoon te vegen waarna het allemansend weer terug in zee werd gegooid. Door het zoute zeewater bleef het uiteinde van het touw schoon. Het andere gedeelte van het touw zat vast aan de reling. Voorbeelden hiervan zijn te zien op de replica van het VOC-schip Batavia op de Bataviawerf in Lelystad.
Vorige week stond ik in de keuken verdrietig te mijmeren over mijn vader’s ziekte van Alzheimer en zijn overlijden daaraan, in mei dit jaar. Een jaar of vier geleden had ik hem gevraagd om een mooi wit met blauw allemansend voor mij te maken, voor aan een bel, in de gang. Er hing nog een oud en verschoten exemplaar van hem, waarvoor ik zo graag iets moois van zijn hand voor in de plaats wilde hebben, nu hij er nog was.
Ik heb nooit dat blauw met witte allemansend van hem gekregen. Maar toen wij nog geen week na zijn overlijden zijn kamer moesten ruimen, kwam ik in zijn linnenkast een half af wit met blauw allemansend tegen. Mislukt, want hij had met zijn steeds leger wordende hoofd een veel te dik middenstuk gebruikt, waardoor het touw al na 10 centimeter te kort bleek te zijn. Het was zo confronterend, dat ik het die dag heb weggegooid. Mijn gang zou verstoken blijven van dat mooie allemansend, want ik had heel voorbarig het oude verschoten allemansend van mijn vader allang weggegooid.
Precies toen ik daarover stond te denken aan het aanrecht, ging de deurbel. Aan de deur stond mijn vader’s oud-collega Dick Hollander. Met een schitterend wit met blauw allemansend in zijn hand. “Voor jou, omdat je vader er destijds door zijn ziekte geen meer heeft kunnen maken. Hij heeft deze niet zelf gemaakt, dat heb ik gedaan, maar hij heeft deze altijd heel erg mooi gevonden”. Ik had Dick op de dag van de begrafenis verteld over het mislukte allemansend van mijn vader, en uitgerekend nu ik erover stond te denken, stond hij zomaar voor de deur.
Hoe is het mogelijk…. dit was het allemansend dat ik jaren geleden had gefotografeerd in de Traditiekamer van de Rijkswerf, een museum over het schiemanswerk, dat mijn vader samen met een collega heeft geinitieerd, toen ze allebei met pensioen waren. Waarschijnlijk heeft het mij toen zo aangesproken, dat ik mijn vader onbewust om een allemansend met die kleuren heb gevraagd. En nu hangt het echt bij mij thuis, dit mooie cadeau, van mijn vader en Dick samen.
Mijn neef Peter heeft hetzelfde vak gekozen als mijn vader, en heeft bij hem op de afdeling alles hierover geleerd. Vervolgens heeft hij de Rijkswerf verlaten en is in Den Helder een succesvol eigen bedrijf begonnen: de Schieman. Hij bezocht mijn vader vaak, om bezig te zijn met hun gezamelijke passie.
Peter sprak tijdens de uitvaart van mijn vader een in memoriam uit, van een schieman voor een schieman, met een slotparagraaf, waar iedereen stevig van moest slikken. Ik heb het op mijn vader’s blog gezet en lees het regelmatig na. http://janpost.wordpress.com/2012/05/06/in-memoriam-jan-post-door-oomzegger-jan-wezelman/
Wat een prachtig stukje, Monique, fantastisch om op zo’n manier je vader te herdenken. En over synchroniciteit gesproken: dat kan natuurlijk geen toeval zijn, dat een fijne oud-collega, juist op het moment van jouw verdrietige gedachten, een bijzondere wens op een bijzondere manier komt vervullen.
Jouw decembermaand is, ondanks het verdriet, toch goed begonnen. En dat is je zéér gegund.
Ontroerend mooi Monique. Ik heb ook op het blog van je vader gelezen, hij was een héél speciaal iemand.
Wat een gave om je gedachten en belevenissen zo mooi beelden op te kunnen schrijven! Ik heb ook je blog over je vader gelezen. Ontroerend mooi! Wel duidelijk waar dit talent en je liefde voor de natuur vandaan komt.Of zit ik er dan ver naast?
Toeval bestaat niet zeggen ze weleens !! Mooi verhaal x
Ik krijg hier helemaal kippenvel van Monique, heel mooi verhaal!
Dat is natuurlijk geen toeval zoiets………Wat mooi, en vooral fijn dat je nu toch je allemansend hebt…..juist achter deze zit een prachtig verhaal. Je blog lees ik niet, maar weet hoe mooi je dingen kunt omschrijven, maar vind het te moeilijk om dat nu te lezen. Koester dit geschenk!
Een mooie wens is in vervulling gegaan op een moment dat je het nodig had!
Prachtig dat je vader vanuit het hiernamaals zijn collega en vriend naar je toe stuurt als je hem zo hard nodig hebt. Hoewel ik hier meneer Hollander te kort doe met zijn warme initiatief om je vaders allemansend te maken en aan je te overhandigen. Maar het tijdstip is perfect geregeld. Een geschenk van onschatbare waarde, dat je hopelijk niet gaat gebruiken waar hij voor bedoeld is (ook al is dit gebaseerd op een omstreden theorie) 🙂 Ik gun je nog heel veel van deze mooie herinneringen.
Ik krijg ook nu weer tranen in mijn ogen bij het lezen van de toespraak van je neef net als bij het afscheid in de kerk.
Niets is toeval Monique.
Mooi zo’n omhelzing uit het hiernamaals wanneer je het zo hard nodig hebt! Je ziet dat hij je niet los laat!
Ik sluit me bij alle vorige reacties aan.
Toeval bestaat echt niet ………………